Akademi Türkiye

Yazılı akitlerle sorunum yok. Acil durumlarda “buyur buradan bak” denip gözüme sokulan her türlü kural karşısında boynum kıldan ince, kuldan hallice. Lakin onun yazıya dökülmemişleri, soluduğun hava yoluyla öğrenilenleri, yemek yediğin masada veya oturduğun bir yan koltukta sana sirayet edenleri öyle mi? Değil.

Staj yapmanın ehemmiyetini anlamış değilim. Hepi topu getirip götürmekten ibaret bir işin şirketler nezdinde bu kadar önemseniyor olabilmesini aklım almıyor. Arkasındaki sebepleri tahmin etmek zor değil; kağıt taşıyor da olsan soluduğun hava iş hayatının havası, üst kattan gelen müdürünün sesi, şu şu kadar hayati bir mesele ve bu durumda tam da böyle davranılmalı vesaire. Ama işte insan esnaf çocuğu olarak doğunca ve benzer gerilimleri altını ıslattığı yıllardan beri yaşayınca zoruna gidiyor. Mesai rutini batıyor, canı o on metrekaredeki samimiyetsizliğe sıkılıyor veya kitap okuyası geliyor. Oluyor işte.

Hasılı müjdemi isterim. Şurada yazdığımın üzerinden geçen bir yılda nihayet bir düşüncede sebat edebildim. Evvelsi Pazar ALES’e, ondan öncekinde de KPDS’ye girdikten sonra artık gönül rahatlığıyla itiraf edebilirim ki akademide karar kıldım. Yazıp çizme ve bizzat öğretme işlerini çok sevdiğimden ve dahi bu mesleği icra eden pek çok kimseyi apayrı sevdiğimden karar vermem zor olmadı. Düşününce fena da durmuyor hani ismimin ardı sıra gelen o üç harf: Cüneyt Yılmaz, PhD.

Zorluğunun farkındayım, başlasam da bitirememe ihtimalimden de haberdarım. Lakin en çok içime sinen, kendimi kirlenmemiş hissettiğim tek yer de akademi dolayları. Sinmese, öyle demem.

Türkçe Biliyor musun?

As a typical student who cannot concentrate on what is going on in class for more than 20 minutes, I found myself mocking a professor in one of last week's classes because he had made a grammatical mistake (or at least I thought he did). Then my automatic self-evaluation system kicked in, which you can easily install, because it works like this: I try to pronounce "curriculum vitae" and if it works out, then I'm at a point where I should be. But if it doesn't work out as I planned, I conclude that my Indian counterparts are more likely to get the position that I'm planning to apply at a company in the Netherlands. That very day, I've failed to impress myself for 16738th time in history and that's why I'm going to talk about speaking English in this week's column.

Speaking from experience, if you are going to talk about a phenomenon that the reader might find in an encyclopedia, something like the English language, a brief introduction to that phenomenon would look professional. (Isn't it what the education is all about?) But whenever I try that, this is what it tends to look like: According to a movie, 10,000 BC, historical roots of speaking English can be traced back to, well obviously, 10,000 BC. However, Ronald Emmerich, director of the movie, doesn't seem to be the most realistic guy on Earth, as can be easily seen by glancing at his curriculum vitae. (Hint: Independence Day, The Day After Tomorrow and 2012.) For information that still tends to be open to question, I better not go into any detail about the history of the English language and wait for Ronald Emmerich and encyclopedia-writer guys to work things out. Instead, I will continue with the problem itself.

I don't feel wrong when I call speaking English a "pervasive problem." If asked how he feels, my 10-year-old brother, who claims his English is nearly perfect, goes through a fluctuating vocal cycle. (I hope that doesn't mean anything special in artistic jargon.) It doesn't require any special skills to hear him saying, "I am," but then as his voice level gradually decreases, the only thing you get to hear is him murmuring, or in other words, groaning in pain. On the other hand, I, as a brother 11 years his senior, am no different than him in speaking English. Frankly, my generation, the country's hope for the future, is even worse at it. In the classes where we are expected to give recitals in English, you would have realized the supposed "interactivity" that every instructor promises at the very beginning fails by the time he begins his lecture. The only thing us students might wonder turns out to be "what is written on the board next to x?" That is because when I'm talking to a professor or doing a presentation, my classmates look like giant TOEFL achievement certificates to me.

On the other hand stands tourists and exchange students. Us Turkish guys, who have always complained about English classes and questioned its importance to daily life, lose our marbles as we see a mouth-watering, ready-to-talk foreigner. In such a case, thanks to delirium, I put on the fakest accent on earth as Jennifer Coolidge did on Friends (in other words, I try to sound like Chris Martin), and go teach a good lesson to that foreigner about speaking English. (When I tried that method on our editor, she found my accent "so thick.") This might sound familiar to you, because this is what you have experienced while imitating Barney Stinson by calling stuff "awesome," which you would think sounds cool.

So what is it the solution? Some people suggest that I should spend a summer abroad "working and traveling." Others think I should insist on speaking English in class and some, by which I only mean my parents, think I am already speaking English flawlessly. I might not suggest a direct solution (neither does anyone else I know), but as someone who has spent his 7 years on Present Perfect Tense, I'm not so sure if W&T will help me improve it. I really miss Eng101-102 classes though. Those were the days when my instructor, God bless him, had to stand me speaking for at least 15 minutes. Those were the days I was graded on my speaking skills. Those were the days that debates existed. "Those were the days, my friend, we thought they'd never end."

PS: According to my best friend (Google), "curriculum vitae" is a Latin phrase that I've chosen to test my English. Was learning English the best decision I've made?

PS: Some of you might have noticed that Barış Uygur also mentioned "Speaking English" in his column last week. However, by the time I wrote my column, Uykusuz wasn't released yet, so this subject has nothing to do with it.

Originally published: October 20, 2009.

Antony and the Johnsons

Great song in hit parade (unusual), a photo by Simone Pelliconi on Flickr.

By the time you think you have had enough of popular culture, a long lasting search inevitably begins for something else, something that would differ from what you have been exposed to everyday, something left off the mainstream, something that today's teenagers would call "indie." On the other hand, your obvious indifference toward the latest summer hits might not be welcomed by your best friend who has recently become a fan of Britney Spears on Facebook. He might even go so far as to call you emo or hipster. Luckily, at least for Antony Hegarty, this is worth it.

We have seen enough disbanding to make sure that what is harder than forming a band is to stay loyal to the brotherhood in it. (No, I'm not referring to Oasis.) However, when it comes to a member of the band singing individually, there arises nothing but a feeling of anger inside us. Aware of such a disadvantage, Antony and the Johnsons honestly acknowledge the very sharp distinction between the leading vocal and the rest of the band by the band's name. When the unjust judgments we have against transsexuals added to this, British-born and American-raised singer Antony Hegarty seems to be too weak for the burden on his shoulders. (Fortunately, we don't need to take sociology classes to realize that prejudices are no good.) As you listen to him, you would easily realize how much stronger Antony is than he might appear at first sight.

Antony has a smooth, silk-like, divine voice and a tremulous body to go with it. When he is on stage, despite his powerful voice, you can still feel the fear inside of him; not only from the lines "Hope there is someone/Who will take care of me," but also from the way he acts as he sings. This unexpectedly huge, depressingly white and childishly vulnerable diva-dude looks as if he belongs to another era, where people like him would have sung ballads.

Hollywood's teenager-oriented movies' "If I were a boy" cliché (body-swapping comedies), which is also frequently used by singers like Ciara and Beyoncé (You might unintentionally expect it to be used by Rihanna soon), is what Antony experiences without any kind of accumulation of interest. Besides his inborn "otherness," his God-given talent makes him a lot more vulnerable than most of us as he puts out in his own words: "I need another place/Will there be peace/I need another world/This one's nearly gone." Living in a world where everyone must have a dream-a reason to live if you will-I have my own, too. I also need another world where we don't have to worry about the environment, where prejudices don't exist, where people like Antony sing more.

The torch singer Antony and his band, Antony and the Johnsons, have released two albums so far: I Am a Bird Now (2005), which they have won a Mercury Prize for, and The Crying Light (2009). Antony has also collaborated with some diverse artists such as Lou Reed, Boy George, Björk, Mark Almond, Rufus Wainwright and sung for movies such as Animal Factory, V for Vendetta and I'm Not There. If you would like to listen to him, I'd recommend you to begin with Cripple and Starfish or Another World. (For those who like Beyoncé, Antony covered her Crazy in Love.)

Originally published: October 6, 2009.

suç duyurusu

Zina kabîlinden muamele görür mü? Sanmıyorum. Yaptığımın bir hata olmadığından eminim. Züğürdünçenesi'nin yüzüne söyleyemeyeceğim bir şey olduğuna da inanmıyorum. Lakin efendim ben bir halt yedim buralara danışmadan. Başka arayüzlerde klavye oynattım. Buranın rızkını başkasına yedirdim. Ama kendimi affettirmek için ne gerekirse yapmaya hazırım.

Bakıyorum, Türkçe kelamımız tükenmeye yüz tutmuş. Okul dergilerine yazdığımız yazıları da koymasak iyice terk edilmiş hissi hasıl olacak burada. Yazmaya çalışıyorum olmuyor. Girizgah bir şekilde tamam ama ikinci paragrafta düğümleyemiyorum ki üçte çözeyim. O yüzden yüksek müsaadenizle bir süre kendimi başka dillerde ifade edeceğim.

Bazının belki bileceği üzere okulumun haftalık yayınlanan çok güzide bir gazetesi var (Merak edenler şuradan göz atabilirler). Orada iki haftada bir, İngilizce laklak yapıyorum. 2009 yılından beri anlatmış durmuşum. Kişisel tarihimde onların da yeri çok ayrı. E burası da şahsıma tahsis edilmiş bir ansiklopedi işlevi gördüğünden diyorum ki onlara da burada yer vereyim. İsteyen okur, istemeyen küfreder. Anlayışınız için şimdiden teşekkürler, küfürler içinse hiç yakışıyor mu sizin gibi bir beyefendiye?

InterRail: Gezesim Var Dünyayı Hafız!*

Google, saniyenin onda biri geçmeden hakkında iki milyon yüz binden fazla sonucu önünüze getiriyor. Görseller, United Colors of Benetton reklamlarına has öğrenci kombinasyonlarının tren önlerinde çekilmiş resimleriyle dolu. Yerli malı istatistiklerle durumu izah edersek; bu yazı yazılarken Ekşisözlük’te hakkında otuz dokuz sayfa dolusu ‘entry’ vardı. 'Dürüst, tarafsız, ahlaksız haber' sitesi Zaytung’da hakkında “Avrupa Demiryolları İşletmecileri Türkiye'ye Sert Çıktı: İnterrail Yapmayacaksanız En Baştan Söyleyin!" başlıklı bir haber dahi yayınlanmış. Şakası bile yapılabiliyorsa eğer şöhreti tescillenmiş demektir, ama biz yine de bilmeyenlerin bir sonraki yazıya ışınlanmalarını engellemek maksadıyla tanımımızı yapalım. Yok efendim ben biliyorum diyenler gönül rahatlığıyla uzun atlama yapıp üçüncü paragraftan devam edebilirler.

InterRail, seyyahlığa meraklı Avrupa insanına (dikkat, buna biz de dahiliz!) sınırlarını kesenize göre genişletebileceğiniz bir tarih aralığında, 2.sınıf bütün trenlere ücretsiz binebilme imkanı sağlayan bir bilet türü. Turistik temayüllerle hizmete sunduklarından suiistimali önlemek için ikamet ettiğiniz ülkede kullanmanıza müsaade etmedikleri bu biletin iki çeşidi mevcut: Global Pass ve One Country Pass. İsmine aldanmayın, Global Pass sadece varım diyen Avrupa ülkelerinde geçerli. Neyse ki böyle bir davet durumunda kılkuyrukluk eden ülke sayısı az. One Country Pass ise adından da anlaşılacağı üzere aza kanaat çoğu getirir diyenlerin, hudutları belli olsun da önünü görebilsin isteyenlerin, tek ülke göreyim ama bir uçtan bir ucuna gideyim diyenlerin müstakbel bileti. İşin içinde onca ülke olunca ilk trene atlayıp kafa nereye biz de oraya gitmek sanıldığı kadar kolay olmuyor tabi ama korkulduğu kadar zor olmadığı da kesin. Lakin kuralla, kaideyle, bilumum can sıkıcı detayla ilişiğini tez kesmeyen yazının reytinginin yavan olduğu da bir gerçek. O yüzden biz meselenin bize dair kısmına geçelim.

Geçtiğimiz yıl henüz geçmemişken, biz iki iktisatçı, Beşiktaş'ın şimdiki kadrosunu borçlu olduğu topraklarda, yani Portekiz'deydik. Erasmus bahanesiyle kendimizi legal yollardan sınır dışı ettirmiş olmanın rahatlığından ve de muhtemelen bir daha böyle kolay sınır dışı olamayacağımızdan, yurtdışının da yurtdışı vardır, vardır ama nasıldır, diye merak edip ihtimalleri istatistiki olmayan yöntemlerle hesaplamaya koyulduk. Kendimize iktisatçı diyorsak bir sebebi var, iki muktesit, on günlük şipşak gezimizin muhasebesini günlerce yaptıktan sonra hem eğlenceli hem de hesaplı olanının InterRail olduğuna karar verdik. Sıcak bir Lizbon öğleden sonrasında, kendimizi en yakın tren istasyonuna atıp biletlerimizi aldık.

Trene de binecek olsanız, bu sularda yüzmeye kalktığınızda yolunuz mutlaka Ryanair'la kesişiyor. Binenler bilir, bilmeyenler de ne olur binmesin; Ryanair sizi Paris diye, Paris'in seksen beş kilometre kuzeyinde, Beauvais diye bir yere götürüyor. Bunun canınızı sıkmasına izin vermeyin, zira bir kez varıldı mıydı Paris, uğrunda çekilecek her türlü çileye değer. İki günlük şipşak Paris turu, hele hele de baba tarafından Fildişi Sahilli, annesi Polonyalı Olek'in bize mutfağındaki kanepeyi açması, yetmezmiş gibi bir de onun o nevi şahsına has rehberlik anlayışı, toplu taşımanın cümlesine karşı nefreti ve yürümeye olan sarsılmaz inancı sayesinde iyice unutulmaz oldu. Burada bir parantez açmak lazım, böyle son dakika gezmelerinde kalacak yer büyük sorun olabiliyor. Biz bir arkadaşın arkadaşı sıfatıyla kendimize Olek’in mutfağında yer bulduysak da siz bu kadar şanslı olmayabilirsiniz, Murphy Yasaları en nihayetinde... Gitmeden evvel hatırı sayılır bir Hostelworld taraması, hatta cesaret edebilirseniz Couchsurfing açılımı bile gerekebilir.

Benim için yolculuklar Camera Obscura şarkılarına tekabül eder. O yüzden bir Pazar sabahı Paris’ten trene biner binmez elim Ipod’a gitti. Bir de açtığınız şarkı arka plana cuk oturur, o günün ve o anın izahını çok güzel yaparsa bambaşka hissedersiniz. Tam da o gün, kaç yıldır sıkılmadan dinlediğim, ismiyle müstesna Let’s Get Out of This Country albümünü bizzat bir ülkeden ayrılırken dinlemem davete icabete girer.

Sonraki durağımız Brüksel, Paris’ten hemen sonra geldiği için haksız rekabetin gazabına uğramış olsa da nihayetinde hakkettiği değeri gördüğü kanaatindeyim. Çizgi filmleriyle ünlü bu şehri, duvarlardaki Tintin resimlerinin peşine takılıp gezmeye kalkmak, gezimizi “Vay be adamlar yapmış.” sığlığından kurtarıp ıhlamur kokulu Brüksel yollarını ayrıca sevdirdi. Şehre dair bir başka güzel ayrıntıysa üzerinde "Brussels, where the rain is typical." yazan bir kitap ayracına bakarken dışarıda çiseleyen yağmuru gördüğümüz andı.

Aynı şekilde, tren Amsterdam'a varırken, aslında bambaşka bir yeri de kastetse, Travis'in New Amsterdam'ı dinlemek, bir şarkının size yol arkadaşlığı etmesi iyi gelir. Fakat, her şarkı her arka plana oturmadığı gibi, her oturan da mutlu etmez. O sıralar Ipod'unuzda Neutral Milk Hotel'ın baştan sona Anne Frank kokan In the Aeroplane Over the

Sea albümü varsa ve siz Anne Frank House'un tam da önünde Holland, 1945 dinlemeye kalkarsanız bir süre kendinize gelemezsiniz. Sonra o bisikletler, ömrü yüksek yüksek tepelere kurulmuş evlerde, yokuş aşağı top oynanan mahallerde geçen insanı çocukluğundan yakalar, eski defterleri açar. Amsterdam'ın o kendine has “burada her şey mümkün” hissi, görülmeye, gidilmeye değer. Lakin o öne eğilen binalar kendimize ne oldum değil ne olacağım sorusunu sordurur, en azından bize sordurdu.

Tam da böyle dünyadaki bütün haksızlıklara bilenmiş bir şekilde Münih'e geçince ve trenden iner inmez polisler yolumuzu kesince benim inmezden evvel yaptığım "HitlerRail" şakam sebebini bulur gibi oldu. Lakin işte bir Allianz Arena gerçeği var ki her türlü kötü hissi unutturur. Beraber yolculuk yaptığımız Amerikalıların Türkiye'de hangi dili konuştuğumuz sorusunuysa biz çoktan unuttuk.

Ardından Alain de Botton’un üzerine methiyeler düzdüğü İsviçre, onun “sıkıcı kentlerinin büyüleyiciliği.” Dakikliği ve saatleriyle ünlü bu ülkede merak ettiğim, hangisinin hangisinin sebebi, hangisinin hangisinin sonucu olduğu. Basel, Avrupa’nın geri kalan topraklarında tutunamayan Türk futbolcuların olduğu gibi bizim de ilk durağımız oldu. Turistik olarak İsviçre’nin geri kalanıyla bence yarışamasa da gittiğinize pişman da etmez. Başkent Bern, İsviçre’nin başına gelen en güzel şey. Etrafı Aare Nehri’yle sarılmış Old Town, ömrümüzün geri kalanını seve seve geçirebileceğimiz nadir muhitlerden. Ayak bileği hizasındaki su ne kadar yükseğe çıkabilir merak ediyorsanız Cenevre’ye, Almanca’dan Fransızca’ya tatlı geçişe kulak misafiri olmak istiyorsanız Lozan’a gitmenizde fayda var.

Sonraki ve son durağımız Roma’da gardan dışarı kulağınızda Phoenix’in Rome’uyla çıkabilirsiniz. Biz öyle yaptık, oldu. Şair çok iyimser olduğundan size İtalyanların Avrupa’nın geri kalanıyla, bilhassa da önceki durağınız İsviçre’yle, uzaktan yakından alakası olmayan salaşlığından, trenlerin gecikmesi şöyle dursun, gelmemesinin bile gelmesi kadar normal olduğundan bahsetmemiş olabilir. Ama gerçekler de orada siz tecrübe edesiniz diye durur.

Nihayetinde biz böyle iki kafadar, sırt çantalarımızdan müteşekkil, üçüncüsü mütemadiyen değişen on günlük gezimizde burnumuzu bilmediğimiz şeylere çok fazla sokmadan ama bilmediğimizi bilmeye çalışmaktan da geri durmadan, tadı damağımızda kalan bir yolculuk yaptık. Paris’e de gittik beraber, Amsterdam’da da yaşadık. Sorun şehirlerden ziyade bir gün gelip de ait olduğumuz topraklara dönmek zorunda olmamızdaydı.

Hayatı tecrübelerle doldurulması gereken bir boşluktan ziyade eksikliklerden ibaret bir bütün olarak görmeye başladığınızda, yapmak istediğiniz bir sürü şey çok daha mümkün geliyor. Siz demirden

korktuğunuz için trene binmiyor olabilirsiniz. Sizce meşhur atasözümüz aslında şöyle olsa daha iyi de olabilir: “Çok okuyan değil, Google bilir.” Google Earth’ün çöp adamı ve sokak görünümü opsiyonu varken çantanı sırtına, pasaportunu kıyafetinin yedi kat içine ve fotoğraf makinanı boynuna asıp yollara düşmeye ne gerek var, diye de düşünebilirsiniz. Anlarım, anlamaya çalışırım. Ama hakikaten, Tracyanne Campbell “Let’s get out of this country, I’ve been so unhappy.” deyince ayaklanasınız gelmiyor mu? Nasıl yani, Sıla “Hadi kalk gidelim, hemen şu anda.” deyince bile mi?

*Bu yazıyı okulda yayınlanan bir dergiye yazdım. O yüzden bazı kısmı tekrar gibi gelebilir ama istedim ki burada da bir nüshası bulunsun. Affola.

Zilyet Sali

UCL Occupation, a photo by suburbanslice on Flickr.

Tatlı dil baki de olsa, şöyle denize nazır, orta halli, hop oturmasa da hop kalkmayan bir Akdeniz iklimini çok ağlayıp çok gülen karasal bir iklime yeğlesem de, sinirime dokunan, yazmasam olmaz dedirten durumlar oluyor. Yılanların bir türlü deliklerinden çıkmayacağı tutuyor.

Kendini seçemiyorsun, doğru, ama çevren üzerindeki hükmün de düşündüğünden az. Alıp başını gitmek bu topraklarda sanki sadece dizi karakterlerine has bir tepki biçimi, ama hiçbir karakter de senin kadar isteyemez gitmeyi.

Nihayetinde kitaplardan okuyabilsen de çoğu şeyi, şarkılar durup durup aynı seyi söylese de bizzat senin tecrübe etmen gereken durumlar, varman gereken sonuçlar var. Amerika, tekrar tekrar keşfedilen bir kıta değil mi zaten? Ama işte ya yettiyse?

Başlık da oradan geliyor. Uzuvlar üzerinde fiilî bir hakimiyet söz konusu, irade de kondisyon elverdiğince. Lakin hissi alemde ne fiilî ne de iradi bağlamda esamemiz okunuyor. Zilyetliğimi kaybettim, hükümsüzdür.